Mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện nay bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện lựa chọn.

Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là bảo hiểm do nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp cá nhân.

Hiện nay, BHXH tự nguyện gồm 2 chế độ là hưu trí và tử tuất, cụ thể là hưởng lương hưu hằng tháng, nhận trợ cấp một lần; trợ cấp mai táng; trợ cấp tuất một lần; quyền lợi khám, chữa bệnh BHYT.

Theo BHXH TP.HCM, mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng = 22% x mức thu nhập lựa chọn - mức hỗ trợ của nhà nước. 

Trong đó, mức thu nhập lựa chọn thấp nhất bằng chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn là 1,5 triệu đồng (theo Nghị định số 07/2021 quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025), do đó mức lựa chọn thu nhập thấp nhất đóng BHXH tự nguyện là 1,5 triệu đồng.

Đồng thời, mức cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở (hiện tại mức lương cơ sở là 1,49 triệu đồng, từ ngày 1.7.2023, mức lương cơ sở tăng lên 1,8 triệu đồng).

Từ ngày 1.1.2018, nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hằng tháng (thời gian hỗ trợ không quá 10 năm). Cụ thể là 30%, 25% và 10% của 22% mức thu nhập của hộ nghèo khu vực nông thôn lần lượt với hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng khác.

Như thế, mức đóng BHXH tự nguyện thấp nhất sau khi được nhà nước hỗ trợ đối với hộ nghèo là 231.000 đồng/tháng, với hộ cận nghèo là 247.500 đồng/tháng và với các diện khác là 297.000 đồng/tháng.

Phương thức đóng BHXH tự nguyện linh hoạt như đóng hằng tháng, 3 tháng, 6 tháng hoặc 12 tháng. Ngoài ra, còn có mức đóng một lần cho nhiều năm (không quá 5 năm) hay đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu nhưng còn thiếu thời gian đóng, tuy nhiên thời gian đóng không quá 10 năm.

Tại TP.HCM, báo cáo kết quả thực hiện chính sách BHXH tự nguyện của BHXH TP.HCM cho biết, từ năm 2017 - 2021 số người tham gia BHXH tự nguyện tăng từ 8.283 lên 51.401 người. Tuy nhiên, năm 2022, chỉ còn 30.170 người tham gia BHXH tự nguyện, giảm 21.231 người so với năm 2021.

Nguyên do, ngoài ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, giá cả tiêu dùng tăng, thì có thực tế là chính sách BHXH tự nguyện chưa thật sự hấp dẫn vì chỉ có hai chế độ hưu trí và tử tuất.

Mới đây, trong dự thảo luật BHXH sửa đổi được Bộ LĐ-TB-XH đưa ra lấy ý kiến rộng rãi có đề xuất bổ sung quy định thêm chế độ thai sản cho người tham gia BHXH tự nguyện mà không phải đóng thêm tiền./