Trong bối cảnh kinh tế số đang xoay chuyển mạnh mẽ, hệ thống an sinh xã hội tại Việt Nam năm 2025 đã chứng kiến những bước ngoặt mang tính lịch sử. Không chỉ dừng lại ở những con số tăng trưởng cơ học, ngành Bảo hiểm xã hội (BHXH) đã thực hiện một cuộc cải tổ toàn diện từ cấu trúc thượng tầng đến quy trình vận hành thực tế.
Bài viết này sẽ đi sâu phân tích những dấu ấn nổi bật, giúp quý doanh nghiệp và người lao động có cái nhìn thấu đáo về bức tranh an sinh nước nhà trong năm qua.
1. Chuyển đổi mô hình quản trị: Bước đi mang tính chiến lược
Một trong những cột mốc quan trọng nhất chính là việc BHXH Việt Nam chính thức trở thành đơn vị đặc thù trực thuộc Bộ Tài chính từ ngày 01/03/2025. Sự thay đổi này không đơn thuần là câu chuyện chuyển giao hành chính, mà là chiến lược nhằm tinh gọn bộ máy, tối ưu hóa dòng tiền và nâng cao tính ổn định cho quỹ an sinh quốc gia.
Với quan điểm xuyên suốt "Lấy người dân và doanh nghiệp làm chủ thể trung tâm phục vụ", ngành đã kiện toàn bộ máy theo hướng linh hoạt và gần dân hơn. Việc rút ngắn khoảng cách giữa cơ quan quản lý và đối tượng thụ hưởng đã giúp tốc độ giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) được đẩy nhanh rõ rệt, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho môi trường kinh doanh của doanh nghiệp.
2. Sự bứt phá của các chỉ số bao phủ an sinh toàn dân
Năm 2025 ghi nhận những chỉ số "biết nói", minh chứng cho sự tin tưởng ngày càng cao của cộng đồng vào hệ thống bảo hiểm:
- Bảo hiểm Y tế (BHYT): Chạm mốc bao phủ 95,16% dân số. Đây là con số kỷ lục, đưa Việt Nam tiến rất gần đến mục tiêu BHYT toàn dân, đảm bảo mọi người dân đều có "tấm lá chắn" trước các rủi ro sức khỏe.
- Bảo hiểm Xã hội (BHXH): Tổng độ bao phủ đạt 45,1% lực lượng lao động trong độ tuổi. Đi sâu vào chi tiết, tỷ lệ tham gia BHXH bắt buộc chiếm khoảng 38,6%, trong khi BHXH tự nguyện đang dần khẳng định sức hút với 6,5%.
- Bảo hiểm Thất nghiệp (BHTN): Ước đạt 35,07% lực lượng lao động, đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định thị trường lao động trước những biến động kinh tế.
3. Đảm bảo quyền lợi thực chất và xu hướng chuyển dịch tích cực
Hiệu quả của công tác an sinh năm 2025 được thể hiện rõ nét qua việc chi trả quyền lợi "đúng - đủ - kịp thời". Những số liệu cụ thể cho thấy vai trò trụ cột của hệ thống:
- Chăm sóc sức khỏe: Ghi nhận hơn 195,5 triệu lượt khám chữa bệnh BHYT, tăng 6,5% so với năm 2024. Điều này cho thấy hệ thống y tế và chế độ bảo hiểm đang vận hành hết công suất để phục vụ nhân dân.
- An sinh tuổi già: Hệ thống đã giải quyết cho 186.119 người hưởng mới lương hưu và trợ cấp hàng tháng, đảm bảo thu nhập bền vững cho người lao động khi về già.
- Hỗ trợ kịp thời: Khoảng 9,1 triệu lượt người đã nhận được các chế độ ngắn hạn như ốm đau, thai sản, dưỡng sức. Đồng thời, 759.198 người đã được hưởng trợ cấp thất nghiệp để sớm quay lại thị trường lao động.
Đặc biệt, điểm sáng đáng chú ý nhất là số người hưởng BHXH một lần đã giảm mạnh 26,15%. Đây là tín hiệu cực kỳ tích cực, cho thấy các chính sách tuyên truyền đã phát huy tác dụng, giúp người lao động nhận thức rõ giá trị của việc bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu dài hạn thay vì lấy "tiền tươi" trước mắt.
4. Số hóa toàn diện và khả năng thích ứng linh hoạt
Năm 2025 là năm bùng nổ của chuyển đổi số trong ngành BHXH. Với tỷ lệ 91,81% hồ sơ được thực hiện qua giao dịch điện tử, ngành đã thực sự chuyển mình thành một cơ quan số hiện đại. Việc tiếp nhận và giải quyết 113,57 triệu hồ sơ điện tử không chỉ tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng chi phí xã hội mà còn minh bạch hóa toàn bộ quá trình xử lý.
Bên cạnh đó, trước sự thay đổi của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 01/07/2025, ngành BHXH đã chủ động linh hoạt các giải pháp vận hành. Việc tăng cường kết nối và chia sẻ dữ liệu liên thông với các Bộ, ngành và đơn vị thuộc Bộ Tài chính đã tạo nên một mạng lưới thông tin thông suốt, đảm bảo quyền lợi của người tham gia luôn được duy trì liên tục, không bị gián đoạn bởi các yếu tố thay đổi về địa giới hành chính.
Lời kết
Những thành tựu của ngành BHXH Việt Nam trong năm 2025 là nền tảng vững chắc cho một xã hội an toàn và bền vững. Việc thấu hiểu các chính sách và tận dụng tối đa lợi thế từ chuyển đổi số sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quản trị nhân sự và người lao động yên tâm cống hiến.