Theo Cục Hải quan TPHCM, dịch Covid-19 bùng phát từ đầu năm 2020 gây trở ngại lớn đối với hoạt động thương mại quốc tế, không loại trừ khả năng các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại gia tăng. Vì vậy, bên cạnh việc tạo thuận lợi về thủ tục hải quan cho cộng đồng doanh nghiệp và người dân, Cục Hải quan TP còn tập trung cho công tác đấu tranh chống buôn lậu và gian lận thương mại.
Ngăn chặn giả mạo xuất xứ hàng hóa
Gần đây, lực lượng hải quan TPHCM đã chủ động đổi mới, ứng dụng công nghệ thông tin trong việc khai báo hải quan, với mục tiêu giảm tối đa việc tiếp xúc cũng như những thủ tục hành chính không cần thiết, rút ngắn thời gian thông quan. Tuy nhiên, xuất hiện tình trạng một số doanh nghiệp lợi dụng chính sách thông thoáng để làm giả tờ khai, con dấu, chữ ký hải quan hoặc lợi dụng sơ hở trên hệ thống và chính sách pháp luật chưa chặt chẽ (tờ khai được phân "luồng xanh" - miễn kiểm tra) để nhập khẩu hàng hóa thực tế khác với khai báo, nhằm gian lận, trốn thuế, né tránh sự quản lý chuyên ngành.
Tháng 3-2020 qua xác minh và nhận văn bản trả lời của cơ quan có thẩm quyền tại Indonesia, Cục Hải quan TP phát hiện giấy chứng nhận C/O số 0023181/JKT/2018 cấp ngày 28-12-2018 cho Công ty TNHH Thương mại V.T.D (địa chỉ tại TP.Cần Thơ) để hưởng thuế suất ưu đãi đặc biệt đối với lô hàng đăng ký tại Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Sài Gòn - Khu vực (KV) 1 ngày 29-1-2019 là giả mạo. Với thủ đoạn làm giả giấy chứng nhận xuất xứ, mặt hàng nhập khẩu của công ty trên được hưởng mức thuế ưu đãi nhập khẩu là 0%. Cục Hải quan TP đang xử lý vụ việc này.
Mới đây, ngày 15-4, Cục Hải quan TP chuyển hồ sơ vụ vi phạm có dấu hiệu tội phạm đến Công an TPHCM. Vụ việc được phát hiện ngày 3-1-2020, liên quan đến Công ty TNHH Super Foam (địa chỉ tại Bình Dương) đứng tên nhập khẩu 3 container bọc nệm, xuất xứ Trung Quốc, chứa 4.036 bao nệm có nhãn mác ghi rõ "Made in Vietnam", "Manufactured by Super Foam Vietnam Ltd" do Công ty TNHH Super Foam (địa chỉ tại Bình Dương) sản xuất. Cục Hải quan TP nhận định, nếu nhập khẩu trót lọt, nhiều khả năng 3 container hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam này sẽ được chuyển tải bất hợp pháp sang Mỹ, nhằm lẩn tránh xuất xứ hàng hóa Trung Quốc đang bị đánh thuế cao.
Lực lượng hải quan kiểm tra hàng hóa
Một số doanh nghiệp còn khai gian mã số hàng hóa để hưởng thuế suất ưu đãi 0%. Công ty TNHH Chế biến gỗ Chí Lâm (địa chỉ tại Bình Dương) đăng ký 8 tờ khai xuất khẩu 111 container, mặt hàng viên nén mùn cưa (thuế xuất khẩu 0%). Kiểm tra thực tế, mặt hàng thực xuất khẩu là gỗ cao su xẻ (thuế xuất khẩu 25%). Trị giá lô hàng gần 23 tỷ đồng, số tiền thuế khai báo thiếu hơn 5,7 tỷ đồng. Đầu tháng 3-2020, Cục Hải quan TP đã xử phạt doanh nghiệp này 1,149 tỷ đồng và truy thu hơn 5,7 tỷ đồng tiền thuế phải nộp.
Cuối tháng 3-2020, Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Sài Gòn - KV1 đã xử phạt Công ty TNHH Đ.S (địa chỉ tại Q.Tân Bình, TPHCM) hơn 136 triệu đồng và truy thu gần 700 triệu đồng tiền thuế, do doanh nghiệp này nhập khẩu nguyên liệu làm phân bón, nhưng khai sai mã số hàng hóa, dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp.
Qua hậu kiểm, truy thu hàng chục tỷ đồng
Thời gian qua, công tác kiểm tra sau thông quan (hậu kiểm) đối với doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm, Cục Hải quan TP phát hiện một số trường hợp vi phạm các quy định về thủ tục hải quan nên đã ban hành quyết định truy thu thuế nộp ngân sách nhà nước. Các trường hợp bị phát hiện vi phạm có trường hợp số thuế truy thu và phạt lên đến hàng chục tỷ đồng.
Chi cục Kiểm tra sau thông quan Cục Hải quan TP phát hiện Công ty cổ phần May G.P (địa chỉ tại TPHCM) thực hiện loại hình sản xuất xuất khẩu không đúng quy định. Công ty này nhập khẩu hàng hóa để sản xuất sản phẩm nhằm xuất khẩu, nhưng không trực tiếp sản xuất, mà giao lại một phần hoặc toàn bộ hàng hóa đã nhập khẩu cho công ty khác gia công, sau đó nhận lại sản phẩm để xuất khẩu. Trị giá hàng vi phạm được cơ quan Hải quan xác định hơn 164 tỷ đồng. Cục Hải quan TP đã xử phạt công ty này hơn 7,9 tỷ đồng và truy thu thuế hơn 39,5 tỷ đồng.
Qua kiểm tra sau thông quan, Cục Hải quan TP phát hiện Công ty TNHH F.E (địa chỉ tại Bình Dương) khai sai về mã số, thuế suất hàng hóa nhập khẩu đối với mặt hàng hóa chất ngành mút xốp, trị giá hàng vi phạm là 29 tỷ đồng. Chi cục Kiểm tra sau thông quan đã phạt và truy thu thuế gần 1,6 tỷ đồng. Công ty cổ phần Thức ăn chăn nuôi R. (Đồng Nai) nhập khẩu các mặt hàng "Quantum TR5000L, Quantum Blue 5L, Feed Additive Disodium 5" trị giá gần 17 tỷ đồng, nhưng khai sai về mã số, thuế suất hàng hóa nhập khẩu, gian lận gần 550 triệu đồng tiền thuế. Ngoài truy thủ đủ số tiền thuế còn thiếu, cơ quan hải quan còn xử phạt doanh nghiệp này gần 110 triệu đồng.