Luật Bảo hiểm Xã hội (sửa đổi) năm 2024 đã giới thiệu một loạt quyền lợi mới dành cho những người tham gia bảo hiểm tự nguyện, nhằm tăng cường sự hấp dẫn và thu hút nhiều lao động tự do tham gia hơn.
Cơ cấu Luật Bảo hiểm Xã hội 2024
Trong Luật Bảo hiểm Xã hội năm 2024, Chương VI được dành riêng cho BHXH tự nguyện, bao gồm 3 mục với tổng cộng 22 điều (từ Điều 94 đến Điều 115). Những điều khoản này tập trung vào ba quyền lợi chính: trợ cấp thai sản, chế độ hưu trí và chế độ tử tuất.
Luật mới sẽ có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2025, khi đó các quy định mới về BHXH tự nguyện sẽ được áp dụng hoàn toàn. Mục tiêu của các chính sách này là tăng cường sức hút cho BHXH tự nguyện, thu hút nhiều lao động trong khu vực phi chính thức tham gia, từ đó mở rộng mạng lưới an sinh xã hội.
Trợ Cấp Thai Sản
Trợ cấp thai sản được quy định từ Điều 94 đến Điều 97, là chế độ hoàn toàn mới dành cho BHXH tự nguyện theo Luật BHXH 2024. Trước đây, theo Luật BHXH 2014, BHXH tự nguyện không bao gồm trợ cấp thai sản.
Theo Điều 94 của Luật BHXH 2024, người lao động tham gia BHXH tự nguyện đủ 6 tháng đóng bảo hiểm trong vòng 12 tháng trước khi sinh con sẽ được hưởng trợ cấp thai sản. Điều 95 chi tiết mức trợ cấp, cụ thể là 2 triệu đồng cho mỗi con sinh ra. Nếu thai nhi từ 22 tuần tuổi trở lên chết trong tử cung hoặc khi chuyển dạ, trợ cấp cũng được tính cho mỗi trường hợp này.
Ngoài ra, các lao động nữ thuộc dân tộc thiểu số hoặc có chồng thuộc hộ nghèo cũng sẽ nhận được các hỗ trợ bổ sung theo quy định của Chính phủ. Trợ cấp này được tài trợ từ ngân sách nhà nước, không yêu cầu người tham gia BHXH tự nguyện phải đóng thêm chi phí so với hiện hành. Mức trợ cấp sẽ được điều chỉnh phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng tài chính của ngân sách từng giai đoạn.
Người lao động có trách nhiệm nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH trong vòng 60 ngày kể từ ngày sinh con. Cơ quan BHXH sẽ xử lý hồ sơ trong 5 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ. Nếu không thể giải quyết, cơ quan sẽ thông báo bằng văn bản kèm lý do cụ thể.
Chế Độ Hưu Trí
Chế độ hưu trí cho BHXH tự nguyện được quy định từ Điều 98 đến Điều 107 trong Luật BHXH 2024. Các điều chỉnh chính liên quan đến điều kiện hưởng lương hưu và cách tính mức lương hưu hàng tháng.
Điều kiện về đối tượng và điều kiện hưởng lương hưu tại Điều 98 vẫn tương tự như Luật BHXH 2014. Tuổi nghỉ hưu tuân theo Khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động, với lộ trình tăng dần đến 62 tuổi cho nam vào năm 2028 và 60 tuổi cho nữ vào năm 2035. Từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của nam là 60 tuổi 3 tháng và nữ là 55 tuổi 4 tháng, với mỗi năm tăng thêm 3 tháng cho nam và 4 tháng cho nữ.
Điều kiện về thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu đã được giảm từ 20 năm xuống còn 15 năm. Không còn quy định về việc đóng thêm để đủ 20 năm nếu chưa đạt yêu cầu, như trong Luật BHXH 2014.
Về mức lương hưu hàng tháng, Điều 99 của Luật BHXH 2024 bổ sung cách tính cho lao động nam đóng BHXH từ 15 đến dưới 20 năm. Trước đây, tỷ lệ hưởng lương hưu thấp nhất của nam là 45% tiền lương cơ sở với 20 năm tham gia. Với luật mới, người lao động tham gia từ 15 năm cũng được hưởng lương hưu, cần bổ sung cách tính phù hợp.
Các quy định khác như trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, thời điểm hưởng lương hưu, bảo hiểm xã hội một lần, bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm và cách tính mức bình quân thu nhập cơ bản vẫn giữ nguyên như Luật BHXH 2014. Tuy nhiên, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu (Điều 100) có thêm trường hợp người lao động tiếp tục đóng BHXH sau khi đủ điều kiện hưởng lương hưu, sẽ được nhận trợ cấp bằng 2 lần mức bình quân thu nhập cho mỗi năm đóng vượt mức quy định.
Chế Độ Tử Tuất
Chế độ tử tuất cho BHXH tự nguyện được quy định từ Điều 108 đến Điều 115 trong Luật BHXH 2024. Người tham gia vẫn được hưởng hai chế độ chính: trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất một lần, như Luật BHXH 2014.
Tuy nhiên, Luật BHXH 2024 xác định rõ đối tượng nhận trợ cấp mai táng là tổ chức và cá nhân lo mai táng. Mức trợ cấp mai táng được điều chỉnh từ 10 tháng lương cơ sở thành 10 lần mức tham chiếu tại tháng người tham gia qua đời. Chế độ trợ cấp tuất một lần cũng được điều chỉnh nhỏ về cách tính mức trợ cấp.
Ngoài ra, Luật BHXH 2024 bổ sung quy định xử lý nhiều trường hợp phát sinh cho người tham gia BHXH tự nguyện đang hưởng lương hưu như đi nước ngoài định cư, chuyển nơi hưởng lương hưu, tạm dừng, chấm dứt hoặc tiếp tục hưởng lương hưu. Các trường hợp này được quy định chi tiết tại Điều 115.
Luật Bảo hiểm Xã hội (sửa đổi) năm 2024 mang đến nhiều cải tiến quan trọng, đặc biệt là đối với BHXH tự nguyện, nhằm nâng cao mức độ bảo vệ xã hội và mở rộng phạm vi tham gia của người lao động tự do. Những thay đổi này hứa hẹn sẽ góp phần tích cực vào việc xây dựng một mạng lưới an sinh xã hội vững mạnh hơn.
-------------------------
CÔNG TY CỔ PHẦN TS24
🌐 Website: https://web.ts24.com.vn
☎️ Hotline CSKH: (028)-3866-4188 (Nhấn phím 1)
☎️ Hotline hỗ trợ: 1900 6154
✉️ Email: sales@ts24.com.vn