Nhiều doanh nghiệp tách thu nhập của người lao động thành các khoản phụ cấp, trợ cấp để tránh đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), khiến mức lương hưu sau này không đủ đảm bảo cuộc sống.
Chị Nguyễn Thu H., nhân viên kinh doanh tại một công ty sản xuất đồ gia dụng ở TP.HCM, đã làm việc được 15 năm. Dù thu nhập thực tế dao động từ 14-15 triệu đồng/tháng, nhưng mức đóng BHXH của chị chỉ dựa trên mức lương chưa đến 9 triệu đồng.
Nguyên nhân là công ty không tính toàn bộ thu nhập của chị vào lương chính thức mà chuyển một phần sang các khoản phụ cấp, thưởng để giảm mức đóng BHXH.
Chênh lệch giữa lương thực nhận và lương đóng BHXH
Thực trạng này khiến nhiều lao động dù nhận lương cao nhưng khi về hưu chỉ được hưởng mức lương thấp do đóng BHXH không tương xứng. “Lương hưu phụ thuộc vào mức đóng BHXH, đóng thấp thì hưởng thấp. Tôi không chắc sau này lương hưu có đủ sống không”, chị H. chia sẻ.
Theo Liên đoàn Lao động TP.HCM, trừ các doanh nghiệp nhà nước và một số đơn vị thực hiện đúng quy định, phần lớn doanh nghiệp tư nhân vẫn tìm cách lách luật bằng cách tách thu nhập thành nhiều khoản ngoài lương để giảm mức đóng BHXH.
Hệ quả là ngày càng nhiều người lao động chọn rút BHXH một lần thay vì đóng lâu dài để nhận lương hưu, gây áp lực lên hệ thống an sinh xã hội.
Những kẽ hở trong chính sách đóng BHXH
Cơ quan BHXH TP.HCM cho biết, dù pháp luật đã có quy định rõ ràng về các khoản phải đóng BHXH, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn cố tình lách luật nhằm giảm chi phí đóng bảo hiểm. Việc lập thang, bảng lương làm cơ sở đóng BHXH chưa được thực hiện nghiêm túc, khi nhiều doanh nghiệp chỉ đóng theo mức tối thiểu do Chính phủ quy định.
Trong thực tế, doanh nghiệp thường chia thu nhập của người lao động thành nhiều khoản phụ cấp và trợ cấp với tên gọi khác nhau. Luật BHXH 2024 quy định tiền lương đóng BHXH bao gồm lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung trả thường xuyên. Tuy nhiên, việc xác định khoản nào phải đóng hay không vẫn còn nhiều bất cập.
BHXH Việt Nam nhận định, nguyên nhân chính là do doanh nghiệp không thực hiện đầy đủ quy định. Trong nhiều trường hợp, mức đóng BHXH của người lao động chỉ bằng 50-60% thu nhập thực tế, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi, đặc biệt là chế độ hưu trí sau này.
Siết chặt giám sát bằng dữ liệu
Để đảm bảo người lao động được đóng BHXH đúng với thu nhập thực tế, đại diện Liên đoàn Lao động TP.HCM nhấn mạnh rằng cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ hơn.
Một giải pháp quan trọng là kiểm soát kỹ hệ thống thang, bảng lương của doanh nghiệp, tránh tình trạng đăng ký mức lương thấp nhằm giảm chi phí đóng BHXH.
Theo các chuyên gia lao động, về lâu dài, cần xây dựng hệ thống liên thông dữ liệu giữa thu nhập thực tế của người lao động và mức đóng BHXH. Khi đó, việc xác định thu nhập làm căn cứ đóng BHXH sẽ trở nên minh bạch hơn, tránh tình trạng đóng thiếu.
Bên cạnh nỗ lực từ cơ quan quản lý, bản thân người lao động cũng cần nhận thức rõ quyền lợi của mình. Việc đóng BHXH đầy đủ không chỉ đảm bảo an sinh khi về già mà còn giúp họ hưởng đúng mức lương hưu tương xứng với thu nhập thực tế.
------------------------------
CÔNG TY CỔ PHẦN TS24
💻 Website: https://web.ts24.com.vn
📞 Hotline CSKH: (028)-3866-4188 (Nhấn phím 1)
☎️ Hotline hỗ trợ: 1900 6154
✉️ Email: sales@ts24.com.vn