Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là một chính sách an sinh quan trọng, giúp người lao động tự do, nông dân và các nhóm không thuộc diện bắt buộc có cơ hội tích lũy thời gian tham gia để hưởng lương hưu và chế độ tử tuất. Tuy nhiên, tốc độ mở rộng bao phủ BHXH tự nguyện thời gian qua còn chậm. Trên cơ sở kiến nghị của cử tri tỉnh Ninh Bình, Bộ Tài chính đã có phản hồi chính thức và nêu rõ định hướng tiếp tục nghiên cứu các gói tham gia linh hoạt nhằm khuyến khích người dân tham gia.
1. Kiến nghị của cử tri và phản hồi của Bộ Tài chính
Cử tri tỉnh Ninh Bình đề xuất Chính phủ xem xét chính sách hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện cho nông dân, đồng thời mở rộng các gói tham gia theo hướng linh hoạt để tăng sức hấp dẫn và khả năng tiếp cận. Bộ Tài chính cho biết một trong các nguyên nhân khiến BHXH tự nguyện tăng chậm là mức hỗ trợ đóng trước đây còn thấp, chưa tạo động lực đủ mạnh cho người dân tham gia lâu dài.
2. Điều chỉnh mức hỗ trợ theo Nghị định 159/2025/NĐ-CP
Để cải thiện mức hỗ trợ và thúc đẩy người dân tham gia, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 159/2025/NĐ-CP (ngày 25/6/2025) quy định chi tiết một số nội dung về BHXH tự nguyện. Theo đó, người tham gia được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng, tính theo chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn.
Các mức hỗ trợ hiện hành gồm:
- Hỗ trợ 50% đối với người tham gia thuộc hộ nghèo, hoặc người đang sinh sống tại xã đảo, đặc khu theo quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
- Hỗ trợ 40% đối với người tham gia thuộc hộ cận nghèo.
- Hỗ trợ 30% đối với người tham gia là người dân tộc thiểu số.
- Hỗ trợ 20% đối với các nhóm còn lại.
Trường hợp một người đồng thời thuộc nhiều nhóm hỗ trợ, mức áp dụng sẽ là mức cao nhất.
3. Quy định về thời gian hỗ trợ và nguyên tắc triển khai
Nghị định quy định thời gian hỗ trợ căn cứ theo thời gian tham gia BHXH tự nguyện thực tế của mỗi người nhưng không vượt quá 10 năm (120 tháng). Điều này nhằm tập trung nguồn lực vào giai đoạn tạo thói quen tham gia và duy trì đóng liên tục.
Bên cạnh nguồn hỗ trợ từ ngân sách trung ương, chính sách cũng khuyến khích:
- Cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hỗ trợ thêm mức đóng cho người dân.
- Địa phương, tùy điều kiện kinh tế – xã hội và khả năng cân đối ngân sách, trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định hỗ trợ bổ sung ngoài mức quy định.
- Chính phủ sẽ xem xét điều chỉnh mức hỗ trợ theo từng thời kỳ, dựa trên bối cảnh phát triển kinh tế – xã hội và năng lực ngân sách nhà nước.
4. Nông dân được hưởng hỗ trợ như thế nào?
Theo nguyên tắc áp dụng theo nhóm đối tượng, người nông dân khi tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng mức hỗ trợ tương ứng nếu thuộc các diện sau:
- Thuộc hộ nghèo hoặc sinh sống tại xã đảo, đặc khu: hỗ trợ 50%.
- Thuộc hộ cận nghèo: hỗ trợ 40%.
- Là người dân tộc thiểu số: hỗ trợ 30%.
- Các trường hợp khác: hỗ trợ 20%.
Như vậy, “nông dân” không phải là một nhóm hỗ trợ riêng biệt, nhưng nếu thuộc các nhóm nêu trên thì vẫn được hưởng hỗ trợ theo quy định.
5. Định hướng tiếp tục nghiên cứu mở rộng gói tham gia linh hoạt
Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp thu kiến nghị của cử tri và tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu mở rộng các gói tham gia BHXH tự nguyện theo hướng linh hoạt. Mục tiêu là tăng tính phù hợp với đặc thù thu nhập của người dân, nhất là lao động khu vực phi chính thức, đồng thời góp phần củng cố an sinh xã hội lâu dài.
Bộ Tài chính cũng đề nghị Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình chuyển kiến nghị đến Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân tỉnh để xem xét cơ chế hỗ trợ thêm mức đóng trong phạm vi địa phương, tạo điều kiện tăng số người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn.
Kết luận
Việc điều chỉnh mức hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện theo Nghị định 159/2025/NĐ-CP cho thấy định hướng tăng cường bao phủ an sinh xã hội bằng các chính sách sát thực tế hơn. Cùng với cơ chế khuyến khích địa phương hỗ trợ thêm và định hướng nghiên cứu các gói tham gia linh hoạt, người dân, đặc biệt là lao động tự do và nông dân, sẽ có thêm điều kiện thuận lợi để tham gia BHXH tự nguyện, từng bước xây dựng nền tảng an sinh ổn định và bền vững.
---------------------------------------
Để được tư vấn và hỗ trợ trực tiếp vui lòng liên hệ:
Hotline CSKH: (028)-3866-4188 (Nhấn phím 1) hoặc
Hotline hỗ trợ: 1900 6154
Website: ts24.com.vn
Email: sales@ts24.com.vn
Facebook: https://www.facebook.com/TS24official